Çocuk ve Bebek Göz Muayenesi

Bebek ve çocuklar için tasarlanmış cihazlarla onları korkutmadan ayrıntılı bir göz muayenesi yapmak mümkün, konuyla ilgili video için tıklayın.

Çocuk Göz Muayenesi

Çocuklarımız bizim en değerli varlıklarımız. En değerli varlıklarımızın sağlıklı olması da hepimizin ortak isteği. Sağlığın tanımı Dünya sağlık örgütüne göre ‘’Sağlık sadece hastalık ve sakatlığın olmayışı değil, bedence, ruhça ve sosyal yönden tam iyilik halidir’’. Çocukların hem bedenen hem de sosyal olarak tam iyilik halinde olmalarının yolu gelişimlerinin sekteye uğramaması ile mümkün oluyor.

Çocukların bedensel gelişimi, büyüme ve beslenme ile sağlanırken, zihinsel gelişimi ise öğrenme ile sağlanır. Çocuklar öğrenme süreçlerini çevreden aldıkları uyarı ve bilgilerle geliştirirler. Duydukları sesleri taklit ederek konuşmayı öğrendikleri gibi, görsel uyaranlarla da görmeyi öğrenirler. Evet, görme duyusu da öğrenilen bir duyudur.

Doğumdan hemen sonra bebeklerde, hem görme seviyeleri, hem renkli görme hassasiyetleri hem de beynin göz kasları üzerindeki kontrolü henüz olgunlaşmamıştır. Ebeveynlerin farkettiği ve onlara anormal gelen bazı durumlar aslında normal olabilir. Örneğin ilk 4 ayda ara ara oluşan göz kaymaları çoğunlukla bir hastalık belirtisi değildir. Bebeklerde göz sağlığı ve göz muayenesini konu alan diğer yazı için buraya tıklayabilirsiniz. Bu yazımızda özellikle 2-3 yaş üzerindeki çocuklarda yaptığımız muayeneden ve bunun öneminden bahsetmek istiyorum.

Çocuk Göz Muayenesi Neden Önemlidir?

Çocuklar bulanık gördüklerini bilemeyebilir, farketmeyebilir ya da ifade edemeyebilir. Görme problemleri tek gözlerinde ise her zaman iki gözlerini kullandıkları için bu durum yıllarca gözden kaçabilir. Bu yüzden hiçbir şikayeti olmasa bile her çocuk mutlaka göz muayenesi olmalıdır.

Özellikle önlenebilir görme kaybı yapan bir hastalık olan Göz Tembelliği hastalığında tedaviye erken başlamak görme kaybını tamamen ortadan kaldırabilir. Göz tembelliği tedavisi için ideal yaşlar 3-4 yaşlarıdır. Çocuğunuz 3 yaşına yaklaştığında ya da geldiğinde en yakın göz hekimine gitmenizi şiddetle öneriyoruz.

Çocuk Göz Muayenesi Yetişkinlerinkinden Farklı mı?

Çocuk göz muayenesi aslında temel olarak yetişkinlerdeki gibi ayrıntılı bir göz muayenesidir. Fakat çocuklar küçük yetişkinler değildir. Onlarda daha sık görülen veya yalnızca çocukluk çağında tam olarak tedavi edilebilen bir çok hastalık mevcuttur. Ve bunun için çocukluk çağı göz hastalıkları ile ilgilenen ayrı bir yandal oluşmuştur, Pediatrik Oftalmoloji.

Çocukların göz muayenesinde, muayene ortamının onlara uygun olması, hekimin çocuklarla iletişiminin güçlü olması kolaylık sağlar ve daha ayrıntılı bir muayeneyi mümkün kılar. Bir çok çocukta beyaz önlük fobisi gelişmiş olabildiği için, önlük giymemek bile muayeneyi kolaylaştırabilir. Odaklanmalarını sağlayacak oyuncaklar ve görsellerle yapılan bir göz muayenesi eğlenceli bir oyuna dönüşebilir.

Çocuğumun Göz Muayenesini Ne zaman Yaptırmalıyım?

Aslında biz göz hekimleri doğumdan itibaren bütün yaş gruplarının göz muayenesini yapabiliyoruz. Eğer çocuğunuzun gözleri ile ilgili bir şikayet ya da anormal bir gözleminiz söz konusu ise hiç beklemeden mutlaka bir göz hekimine başvurmalısınız. Şikayeti olmayanlarda ise rutin kontroller gerekmektedir.

Bebeklerin gözlerinin ilk kontrolü genellikle doğumdan sonraki 1  hafta içinde Çocuk Hekimleri ya da Aile Hekimleri tarafından yapılıyor. Bu kontrolde eğer bir problem saptanmadıysa 6-9 aylıkken bir göz hekimi tarafından ayrıntılı bir muayene yapılması çok yerinde olacaktır.

Bu aylarda bebekler artık güzel bir odaklanma ve takip yeteneğine kavuşurlar. Henüz ebeveynleri dışındaki kişileri de yabancılaşmadıklarından muayeneyi detaylandırmak daha kolay olacaktır. 1 yaşından sonra yabancılardan daha çok çekinebilirler ve yüzlerine bir şey yaklaştırılmasından hoşlanmazlar.

Bu sebepten ilk göz muayenesinin 9 ay içinde yapılması daha uygundur. Sonraki muayene 2-3 yaşlarında yapılır. Bu dönemde artık konuşmaya ve çevreleri ile daha güçlü iletişim kurmaya başlarlar. Özellikle göz tembelliği ve şaşılık gibi ebeveynlerin gözlerinden kaçabilecek hastalıkların tanısının erken konulması başarılı bir tedaviyi mümkün kılar.

Bu muayenede her şey yolundaysa bir sonraki rutin kontrolü 4-5 yaşlarındayken yaptırmanızı öneriyoruz. Bu sayede okul öncesi dönemde okul başarısını etkileyebilecek kırma kusuru vb. hastalıkları tespit etmiş oluyoruz.

Çocuğumun Göz Muayenesine Giderken Bilmem Gerekenler Nelerdir?

Çocuğunuza göz muayenesinin oyuna benzediğinden bahsedebilirsiniz. Görme muayenesinde hayvan şekillerini eşleştirmelerini ya da söylemelerini istiyoruz, yapabiliyorsa E harfinin uçlarının yönünü göstermesini de isteyebiliyoruz. Bu yüzden muayeneye gelmeden önceki günlerde evde tek göz kapalıyken yapılan şekil eşleştirme ya da yönleri söyleme (yukarı, aşağı, sağ, sol) oyunları oynayabilirsiniz.

Varsa akrabalarınızda olan genetik göz hastalıklarını öğrenmeniz yararlı olabilir. Muayenenin rahatlıkla ayrıntılı yapılabilmesi açısından çocuğunuzun hasta ya da uykusuz olmadığı bir günde yapılması uygun olacaktır. Aşı yaptırdığınız ya da başka bir doktor muayenesine gittiğiniz günlerde de muayene daha zor olabilir. Randevunuzu bu durumlara göre planlayabilirsiniz.

Çocuk Göz Muayenesi Nasıl Yapılır?

Artık konuşmaya başlayan ve rahat iletişim kuran 2.5-3 yaşlarında bir çocuğun muayenesini yapmak aslında bir yetişkinin muayene basamakları ile aynıdır. Öncelikle şikayetini ve varsa diğer hastalıklarını, aile bireylerindeki göz hastalıklarını sorgularız.

İnspeksiyon dediğimiz aşamada gözler, göz kapakları, çevre dokular anatomik ya da fonksiyonel olarak doğal mı kontrol ederiz. Sonrasında uzaktan ölçüm yapabilen foto tarama cihazları ya da otorefraktometre cihazları ile göz numaralarını tespit ederiz. Bu yaş grubundaki bir çocuk için belirli aralıkta göz numaraları normal kabul edilir. Çünkü göz küreleri ve göz içindeki yapılar nihai formuna kavuşmamıştır.

Sonrasında çeşitli eşeller yardımıyla görme keskinliği muayenesini yaparız. Sembollerle, hayvan şekilleri ile veya E harfinin yönlerini sorarak muayeneyi yapmak mümkündür. Her iki gözü ayrı ayrı değerlendirerek Göz Tembelliği taramasını gerçekleştirmiş oluruz.

Daha sonra Işık reflekslerine ve retina reflesine bakarız. Göz küresinin hareketlerini ve çeşitli şaşılık testlerini yaparak gizli ya da belirgin bir göz kayması, göz hareket bozukluğu var mı bunun kontrolünü sağlarız. Kayma varsa prizmalar yardımıyla kayma miktarını hesaplarız. Renkli görme ve füzyon testlerini uygulayabiliriz.

3 boyutlu görme ya da derinlik algısı olarak bilinen stereopsis testleri ile muayeneye devam ederiz. Oftalmoskop, Biyomikroskop cihazları ile gözün tüm tabaka ve dokularının ayrıntılı değerlendirmesi yapar ve sonrasında göz bebeğini büyütücü damlalar damlatırız. Göz bebekleri büyüdükten sonra Retinoskopi cihazıyla göz derecelerini objektif olarak hesaplarız. Yine otorefraktometre cihazları ile muayeneyi tekrarlarız. Sonrasında indirekt oftalmoskop veya biyomikroskop ile göz dibinin yani retina yapılarının, göz sinirleri ve damarlarının ayrıntılı değerlendirmesi yaparak muayeneyi tamamlarız.

Çocuğumun Göz Muayenesinde Kullanılan Damlaların Etkisi Ne Zaman Geçer?

Göz bebeğini büyütücü damlalar göz derecelerinin ölçümü ve retina muayenesi için gerekebilen damlalardır. Göz bebeği büyüyen biri yakını bulanık görebilir ve ışıklı ortamlardan rahatsız olabilir. Bu durumların süresi hangi damlanın kullanıldığına bağlı olarak değişir. Örneğin tropikamid etken maddeli damla kullanıldığında 6-8 saatlik, siklopentolat içeren damla kullanıldığında ise yaklaşık olarak 24 saatlik bir etkilenme söz konusu olur.

Bu süreçte güneşli bir ortamda bulunulacaksa güneş gözlüğü ve şapka takmak şikayetleri azaltır.

Instagram’da bizi takip etmek için tıklayınız.