Katarakt

Katarakt Nedir?

Yaş aldıkça göz sağlığı üzerinde çeşitli problemler oluşabilir. Bu problemler arasında en sık görülenlerden biri kuşkusuz ki kataraktır. Katarakt, aslında doğumdan itibaren her yaşta görülebilir. Ancak yaşın ilerlemesiyle birlikte ciddiyeti ve görülme sıklığı artar. Katarakt gözde bulunan merceklerle yönelik bir hastalık olup tek çaresi ameliyat olan bir sağlık problemidir. Damla ya da ilaçla tedavisi mümkün değildir.

Gözümüzün içinde göz bebeğimizin hemen arkasında göze gelen ışığın kırılmasını sağlayan şeffaf mercek bulunur. Yaşın ilerlemesiyle beraber bu merceklerde şeffaflık azalmaları görülür. Mercek buğulu ve sisli bir hal alır. Mercekte olan değişimler retinanın ışık algılama kapasitesini azaltır. Bu durumun sonucunda ise görme yetisi azalmaya başlar. Renkler doygunluk ve canlılıklarını kaybeder. Katarakt, yavaş seyreden bir rahatsızlık olduğundan kişiler başlangıçta katarakt problemi yaşadığını fark etmeyebilir.

Ancak bir süre sonra görme kaybının artmaya başlamasıyla televizyon izlerken renkleri canlı görememek, karanlıkta araba kullanamamak veya gazete okurken zorlanmak gibi durumlar oluşabilir. Kişiler sağlık problemini katarakta yormayarak uzak veya yakın gözlükleri kullanır. Ancak görme problemlerinin önüne geçemezler. Kataraktın asıl çözümü ameliyat olmaktır.

Katarakt Belirtileri

Kataraktın belirtileri görme güçlüğü, sisli ya da dumanlı görme, ışıkların saçılması, renklerin soluklaşması olarak sıralanabilir. Geceleri görüş kapasitesinin azalması, rahat kitap okuyabilmek için daha fazla ışığa ihtiyaç duyulması, güneş ışığı veya lambalardan gelen ışıktan rahatsız olmak, bulanık görmek, ani miyop gelişmesi, çarpık görme ve ışık kaynakları etrafında haleler görmek de katarakt belirtilerindendir.

Katarakt oluşumunu erken fark ederek gözlük veya ışık miktarına dikkat edilmesiyle hastalığın belirtileri ve olumsuz etkileri azaltılabilir. Bundan dolayı 40 yaşından itibaren her yıl düzenli olarak göz doktoru muayenesine gidilmelidir.

Katarakt Nedenleri

Göz merceği görme sisteminin temel üyelerinden biridir. Göz merceği yapısında yoğun miktarda su ve protein bulunur. Yaşla beraber vücutta yer alan proteinlerin yapısı değişir. Göz merceğinden yer alan proteinler de bu değişimden etkilenerek parçalanma sürecine girerler. Parçalanan proteinler göz merceğinin bulanıklaşmasına neden olarak kişilerde görme problemi yaratır.

Katarakt yaşla gelişebildiği gibi bazı durumlarda erken yaşta da görülebilen bir rahatsızlıktır. Katarakta neden olabilecek diğer etkenler aşağıdaki gibidir:

• UV ışınlara uzun süre maruz kalmak (Güneş doğrudan uzun süre maruz kalmak)
• Göz ve göz çevresine alınan travmatik darbeler
• Yüksek miktarda alkol ve sigara tüketimi
• Hastalıklardan dolayı radyasyon tedavisi görmek veya yüksek radyasyona maruz kalmak
• Genetik faktörler
• Diyabet
• Steroid içerikli ilaçların uzun süre kullanılması
• Romatizmal ve psikiyatrik hastalıkların tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar
• Ciddi oranda hava kirliliğine maruz kalmak
• Vitamin ve antoksidanlar açısından yetersiz beslenme

Katarakt Kimlerde, Hangi Yaşlarda Görülür? Katarakt Çeşitleri Nelerdir?

Katarakt oluşumu genellikle kırklı yaşlardan sonra başlar. Bazı durumlar daha erken yaşta da katarakt görülmesine neden olabilirken bu tür durumların görülme sıklığı daha azdır.

Kataraktlar oluşum nedenine ve oluşum yerine göre çeşitlenir. Oluşum nedenine göre katarakt çeşitleri yaşa bağlı katarakt, ikincil katarakt ve doğumsal katarakttır. Presenil katarakt, travmatik katarakt ve komplike katarakt yine oluşum nedenine bağlı değişen kataraktlardır. Oluşum yerine bağlı katarak çeşitleri ise nükleer katarakt, posterior subkapsüller katarakt ve kortikal katarakt olmak üzere sıralanabilir.

Kataraktın evrelerine göre de adlandırmaları değişiklik gösterir. Matür katarakt, morgagniyen katarakt ve nigra katarakt kataraktın bulunduğu aşamaya göre verilen isimlerdir. En sık görülen katarakt çeşidi yaşa bağlı katarakttır.

Katarakt Tanısı Nasıl Konulur? Katarakt Nasıl Anlaşılır?

Kişiler görme yetkilerinde azalma olması üzerine göz hastalıkları uzmanına başvurur. Muayene sırasında hekim detaylı sorular sorar ve muayene gerçekleştirir. Biyomikroskopik muayene sırasında katarakt kolayca teşhis edilebilir.

Katarakt Ameliyatı

Katarakt ameliyatı, lokal anestezi altında yapılan 20-30 dakika sürede tamamlanan bir ameliyattır. Ameliyat öncesinde göze damla veya enjeksiyon yöntemiyle bazı ilaçlar uygulanır. Bu ilaçlar sayesinde operasyon sırasında kişiler uyanık olur ancak hiçbir şekilde ağrı ve rahatsızlık hissetmezler. Katarakt ameliyatında şeffaflığı azalmış ve işlevsel bozukluğa uğramış mercek çıkartılır yerine yapay bir mercek konulur.

Yeni mercek göz yapınıza uyan bir şekilde üretilmiş olup şeffaf yapıya sahiptir. Katarakt ameliyatı ardından birkaç saat içerisinde kişiler hastaneden taburcu edilir. Ameliyat ardından gözünüz bandajla kapalı olacağı için refakatçi ile gelmeniz önerilir. İki göze birden katarakt ameliyatı yapılması gerekiyorsa her iki ameliyat arasına birkaç haftalık boşluk bırakılır.

Katarakt Ameliyatı Türleri

Katarakt ameliyatları iki farklı türe ayrılır. En yaygın kullanılan katarakt ameliyatı FAKO katarakt ameliyatı olarak geçer. Fakoemülsifikasyon katarakt ameliyatında gözde küçük bir kesi açılır. Açılan kesiden ultrason ve lazer yardımı ile mercek küçük parçalara ayrılarak çıkartılır. Bu işlemin ardından yeni mercek göze yerleştirilir ve ameliyat ardından dikiş atılmasına ihtiyaç duyulmaz.

Farklı vakalarda göz merceği lazerle veya ultrasonla parçalanamayabilir. Bu noktada ekstrakapsüler katarakt ameliyatı uygulanır. Göze daha büyük bir kesi atılarak göz merceği parçalara ayrılmadan bütün olarak çıkartılır.

Ameliyat sırasında yerleştirilen yapay merceklerin çeşitli türleri mevcuttur. Tek odaklı ya da çok odaklı mercekler, astigmatı düzelten torik mercekler bunlara örnek gösterilebilir.

Katarakt Ameliyatı Sonrası

Katarakt ameliyatı sonrasında gözde kaşıntı ve ağrı oluşabilir. Göz tam olarak 8 haftalık bir süreç içerisinde iyileşir ancak ilk günden itibaren görme artışı sağlanan hastalar da çoğunluktadır. Ameliyat ardından gelen birkaç gün sonrasında gözde ışığa karşı hassasiyet oluşabilir.

Işıkta görmek zor olabilir. Bu durum endişeye gerek duyulmaması gereken bir durum olup belirli bir süre ardından geçer. Ameliyat sonrasında doktorunuzun önerdiği enfeksiyona karşı üretilen damlalar mutlaka kullanılmalıdır.

Gözün üzerine baskı oluşturacak işlemlerden kaçınılmalı, dinlenme günlerinde ağır şeyler kaldırılarak vücut yorulmamalıdır. Katarakt ameliyatı sonrası bazı kişiler gözlük kullanımına ihtiyaç duymazken bazı kişilerin gözlük kullanmaya devam etmesi gerekebilir.

İkincil Katarakt Ameliyatı

Katarakt ameliyatının olunduğu yaşa bağlı olarak veya kataraktın seviyesine göre bazı durumlarda ikincil bir ameliyat olmak gerekebilir. Haftalar veya aylar sonrasında ikinci ameliyat gerçekleştirilebildiği gibi yıllar sonrasında da kişiler bu müdahaleye başvurabilir. İkinci ameliyatın temel nedeni görmede yeniden bulanıklaşma oluşmasıdır.

Gözde bulunan arka kapsülde opaklaşma ya da ikincil katarakt oluşması sebebiyle göze ikinci bir müdahalede bulunulur. 5 dakika süren bu işlem sırasında lazer ile müdahale edilir. Müdahale ardından 1 gün içerisinde görme düzelir.

Katarakt İlerlemesi Nasıl Durdurulur?

Katarakt ilerlemesi herhangi bir ilaçla veya gözlükle durdurulamaz. Bazı kişiler çeşitli bitkisel yöntemlere de başvurur.

Ancak bu yöntemler de katarakt ilerlemesi üzerinde etkili değildir. Kullanılan gözlükler ve ortamdaki ışığın artırılması katarakta bağlı gösterilen semptomların daha az hissedilmesini sağlar. Ancak kataraktı durdurmaz. Kataraktın kesin çözümü ameliyat olunmasıdır.

Sıkça Sorulan Sorular (S.S.S)

Instagram’da bizi takip etmek için tıklayınız.